ZoZie Zwollerkärspel

herinneringen moet je maken

Zwollerkärspel #4 Zuthemerbroek

Broeklanden

In de vrogge Middeleeuwen wier er deur de vlakke ligging van ‘t landskap in de lage delen nauwelijks sprake van een ofwateringsrichting. De laagten rondumme Zwolle waeren van neture vruchtbaar wöördeur al vrogge (11-14e eeuw) kon wörren begunnen met de ontginning van de woeste broeklanden (Marslanden, Sekdoorn, Maatgraven, Haersterbroek) en de komgronden (Molenpolder, Holtenbroek). Ok ‘t gebied Mastenbroek wier rond die tied ontgonnen. In de twiede elft van de negentiende eeuw wier ok ‘t ontveende landskap tussen Vecht en Dedemsvaart verkaveld (Berkummerbroek, Tolhuislanden, Ruiten) en ontston de eerste boerderi’jen. Disse bewoning wier in de twintigste eeuw pas goed deurezet. Töt 1960 wieren gebieden as de polder Sekdoorn en Haersterbroek nog volkomen onbewoond.

Komvlakte bij Laag-Zuthem

Veurdät in de Middeleeuwen de Iesseldieken wieren an-elegd, ad de revier de Iessel bi’j oog water vri’j spel. Grote delen van ‘t westelijk Salland wieren döörbi’j regelmaotig aoverstroomd. Bekend is de grote deurbraak van 1573. De diek lei toen veertig jöör open. In de periode ernao bint ter nog verskillende aoverstromingen ewest. Bi’j de aoverstromingen bint grote oevöl-eden zand afezet. Een deel döörvan is opestoven töt dunen. Disse oogteverskillen bint onder andere nog op ‘t landgoed Zandove te vinnen. ‘T gebied wier dan ook wè ‘t Zand enuumd.

‘T Zand was een uutestrekt weidegebied dät liep töt an de Wèzenlanden en Assendörp. ‘T vochtig grösland wier oorspronkelijk gemeenskappelijk gebruukt as weideterrein. In ‘t begin van de 14e eeuw wier ‘t gebied verdeeld. De stad Zwolle wier döörbi’j eigenaer van de boerderi’je de Olde Mars.

Zuthemerbroek grensde weer an ‘t Zand en was een typisch komgebied. In de komgebieden, värre van de revierloop kwamp ‘t revierwater töt rus(te) en kon ‘t slib rustig bezinken. In de loop der eeuwen leidde ditte plaatselijk töt een dikke, zware komkleilaag. Nao de anleg van de dieken kwammen aoverstromingen nog maer weinig veur. De kommen wieren an ‘t ende van de Middeleeuwen ontwaterd (Zand- en Steenwetering) verkaveld en umme-ezet in grösland.